بررسی تاثیر اقدامات پیشگیرانه و آماده ساز بر ایمنی فعالیت های آتشباری با استفاده از تصمیم گیری چند معیاره

چکیده:

عملیات چالزنی و آتشباری اولین حلقه از زنجیره تولید در معادن محسوب می­شوند. هدف از عملیات آتشباری خرد کردن ماده معدنی و مواد باطله و تبدیل آن­ها به قطعات سنگی کوچک است. با توجه به اینکه اجرای عملیات آتشباری متضمن کار با مواد منفجره است، این عملیات از جمله پر ریسک­ترین عملیات معدنی محسوب می­شود. بررسی­های انجام شده نشان می­دهند که تاکنون مطالعات جامعی در زمینه ارزیابی ریسک حوادث ناشی از آتشباری در معادن انجام نشده است. بنابراین هدف از این پایان­نامه ارزیابی ریسک حوادث ناشی از آتشباری در معادن و ارائه تدابیری برای کاهش ریسک این حوادث است. به این منظور، در ابتدا مهم­ترین حوادث ناشی از آتشباری به صورت مقدماتی شناسایی شدند، سپس با ارسال پرسشنامه­هایی برای خبرگان، مقدار ریسک هریک از این حوادث با امتیازدهی کیفی احتمال وقوع و شدت پیامدهای هر حادثه ارزیابی شد. در خلال این ارزیابی با معرفی تدابیر پیشگیرانه و آماده­ساز برای هر حادثه، مقادیر ریسک هر حادثه بعد از اتخاذ این تدابیر نیز برآورد شده است. در نهایت با جمع‌­بندی نظرات خبرگان مقادیر ریسک هر حادثه در حالت­های مختلف تعیین شد. نتایج این مطالعه نشان دادند که حادثه ریزش سقف و دیوار در معادن زیرزمینی با مقدار ریسک 48/8 (از 100 واحد) بیشترین ریسک و حادثه لرزش هوا در معادن سطحی با مقدار ریسک 19/8 کمترین ریسک را دارند. همچنین این نتایج نشان دادند که اتخاذ تدابیر پیشگیرانه می­تواند میزان ریسک حوادث را به طور چشمگیری کاهش دهد، به طوری که بیشترین مقدار کاهش ریسک در این حالت مربوط به حادثه لرزش زمین در معادن زیرزمینی با درصد کاهش ریسک 65/7 درصد بوده است. اتخاذ تدابیر آماده­ساز نیز منجر به کاهش مقدار ریسک شده­اند، به طوری که بیشترین مقدار کاهش ریسک در این حالت مربوط به حادثه پرتاب سنگ در معادن سطحی با مقدار کاهش ریسک 71/4 درصد بوده است. در نهایت اتخاذ تدابیر پیشگیرانه و آماده­ساز به صورت همزمان، بیشترین کاهش ریسک برای حوادث مختلف را به دنبال داشته­اند به طوری که حادثه پرتاب سنگ با مقدار 88 درصد بیشترین کاهش ریسک و حادثه تولید گرد و غبار در معادن سطحی با مقدار 63/5 درصد، کمترین کاهش ریسک را به خود اختصاص داده­‌اند.